Pacjenci chorujący przewlekle zwykle doskonale wiedzą, z czym nie można łączyć lekarstw, które przyjmują na co dzień – lekarz prowadzący z reguły o tym informuje. Niestety wiele osób nie wie, jak istotne są także interakcje żywność a leki. Co to oznacza? Na przykład to, że niektóre pierwiastki wchłaniają się gorzej, gdy zostaną połączone z konkretnym produktem spożywczym.
Wiedza o tym, jak wyglądają interakcje żywność a leki jest bardzo ważna dla bezpieczeństwa terapii. Niektóre lekarstwa należy spożywać w czasie posiłku, a inne w określonym odstępie od jedzenia. Jest grupa leków, które tracą skuteczność, gdy zostaną połączone z konkretnym produktem spożywczym. Nie jestem w stanie w krótkim artykule omówić wszystkich przypadków, chciałabym natomiast na podstawie kilku zwrócić Twoją uwagę na tę kwestię.
Żywność a leki: wchłanianie
Wiele leków gorzej się wchłania, gdy zostaną spożyte razem z konkretnymi produktami spożywczymi. Na co szczególnie warto zwrócić uwagę?
- Produkty zawierające wapń, np. mleko, sery, jogurty czy też suplementy z wapniem mogą ograniczyć lub uniemożliwić wchłanianie leków takich jak fluorochinolony i tetracykliny, stosowanych często w leczeniu zakażeń dróg oddechowych i moczowych.
- Produkty zawierające błonnik, np. pełnoziarniste pieczywo, płatki owsiane, otręby mogą zmniejszać wchłanianie preparatów naparstnicy, stosowanych w leczeniu niewydolności krążenia i zaburzeń rytmu serca, a także trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (np. amitryptyliny i imipraminy).
- Dieta bogata w witaminę K może osłabiać działanie leków przeciwzakrzepowych. Produkty, na które trzeba uważać to brokuły, kalafior, sałata, kapusta, fasola i jajka.
Żywność a leki: sok grejpfrutowy
Interakcje żywność a leki mogą zachodzić również na etapie metabolizowania preparatu. Produktem spożywczym, na który trzeba zwrócić szczególną uwagę podczas stosowania leków, jest sok grejpfrutowy. Może on zaburzać metabolizm lekarstw w wątrobie oraz jelicie cienkim, a w konsekwencji zwiększać ich stężenie we krwi. Taka sytuacja jest dla organizmu niezwykle niebezpieczna, gdyż prowadzi do zatrucia lekiem.
Na czym dokładnie polega „interakcja” soku grejpfrutowego? Znajdujące się w nim flawonoidy i furanokumaryny blokują działanie grupy enzymów, metabolizujących lek, co w rezultacie sprawia, że jego stężenie we krwi niebezpiecznie wzrasta. Sok grejpfrutowy nie powinien być spożywany między innymi z lekami na nadciśnienie, a także z cyklosporyną (przyjmowaną m.in. w ciężkich przypadkach łuszczycy, zespołu nerczycowego). Taka konfiguracja może obniżać lub podnosić ciśnienie i powodować napady drgawek i silne bóle głowy.
Czy więc przyjmując tego typu leki należy zupełnie zrezygnować z picia soku grejpfrutowego? Niekoniecznie – należy pamiętać, aby odstęp między napiciem się soku a wzięciem preparatu wynosił minimum 4 godziny. Ta sama zasada dotyczy oczywiście również spożywania grejpfrutów.
Żywność a leki: izotretynoina
Ze względu na to, że przychodzą do mnie klienci i klientki z trądzikiem, mam sporą wiedzą o metodach jego leczenia. Jedną z nich jest przyjmowanie izotretynoiny doustnej, coraz częściej przepisywanej przez lekarzy nawet przy lekkim trądziku. Na co należy uważać, jeśli lekarz przepisze kurację tym lekiem?
- Ze względu na ryzyko przedawkowania witaminy A nie wolno przyjmować żadnych innych preparatów zawierających witaminę A (a tę zawierają często również suplementy).
- Nie wolno stosować antybiotyków z grupy tetracyklin np. oksytetracykliny, doksycykliny, minocykliny, gdyż mogą one powodować zwiększenie ciśnienia wewnątrzczaszkowego.
- Nie należy stosować innych leków przeciwtrądzikowych używanych bezpośrednio na skórę, ponieważ może to powodować miejscowe podrażnienie skóry.
Dowiedz się więcej: Izotretynoina doustna – czy warto ją stosować?
Przyjmowanie leków, nawet jeśli jest to „tylko” żelazo na receptę, wymaga ostrożności i rozsądku. Zawsze należy przeczytać na ulotce rubrykę „Lek X a inne leki”, by sprawdzić, czy inny przyjmowany lek czy suplement nie wejdzie z nim w interakcję. Przykładem może być żelazo w formie doustnego preparatu na receptę – nie należy przyjmować go w ciągu 2 godzin po przyjęciu dawki np. leku stosowanego w leczeniu choroby tarczycy (tyroksyna), suplementów lub leków zawierających cynk lub wapń.
Dodatkowo, koniecznie należy zapytać o tę kwestię lekarza, informując wcześniej o przyjmowanych lekarstwach. Nieumiejętne połączenie dwóch specyfików w najlepszym razie może poskutkować zmniejszeniem lub zniesieniem ich skuteczności.